ANaarZ



De belangrijkste leerstellingen van het vroege boeddhisme 


De oudste kern van de leer: de vier edele waarheden en het edele achtvoudige pad.

De vier edele waarheden 

  1. De eerste edele waarheid: het lijden (duhkha)
  2. De tweede edele waarheid: de oorzaak van het lijden (duhkha-samudaya)
  3. De derde edele waarheid is: de opheffing van het lijden (duhkha-nirodha)
  4. De vierde is de weg naar de opheffing van het lijden (duhkha-nirodha-gamini-patipada)


Deze weg bestaat uit 8 stadia: 'het Edele Achtvoudige Pad': 

  1. juiste zienswijze (samma-ditthi)
  2. juiste houding (samma-sankappo)
  3. juiste spraak (samma-vaca)
  4. juist handelen (samma-kammanto) 
  5. juiste levensinrichting (samma-ajivo) 
  6. juiste inzet (samma-vayamo)
  7. juiste aandacht (sama-sati)
  8. juiste concentratie (samma-samadhi)


 

 

Dit leerstuk heb ik omgewerkt tot een filosofische denkoefening, gepubliceerd in Hoog Spel (2022 Jos Kessels c.s.)


De 4 vestigingen van de aandacht (sati.patthanas)

  1. lijf (kaya)
  2. gevoelens (vedana)
  3. geestesgesteldheid (citta) 
  4. geestesobjecten (dhamma)


De zijnsgroepen (P. khandha) (S. Skandhas) 

  1. Naam en vorm (nāma-rūpa)
  2. Gevoel (vedanā)
  3. Waarneming en benoeming (saññā) Drijfveren (sankhāra)
  4. Bewustzijn (viññāna)


Het afhankelijk ontstaan (pratityasamutpada): INTER-ZIJN


  1. onwetendheid [avidya]
  2. onbewuste drijfveren [samskāras]
  3. bewustzijn [vijñāna]
  4. naam en vorm [nāmarūpa] (= de skandhas)
  5. zes bases [sadāyatana]
  6. contact [sparśa]
  7. gevoel [vedanā]
  8. dorst [tṛ́ṣṇā]
  9. grijpen [upādāna]
  10. wording [bhava]
  11. geboorte [jāti] 
  12. ouderdom en dood [jarāmarana]


4 meditatie-sferen: 

de Brahmaviharas of appamanna/apramanas:

Goddelijke verblijfplaatsen, ofwel de Onmetelijken

  1. Vriendelijkheid (metta)
  2. Mededogen (karuna)
  3. Vreugde (mudita)
  4. Gelijkmoedigheid (upekkha)