de Wijsgerige Jaargang 2020-21
Na de afsluiting van de Indiase filosofie vervolgen we onze reis door de wereldfilosofie vooreerst binnen India op zoek naar de filosofie van het boeddhisme: we bezoeken de geboorteplaats van de Boeddha. We blijven gedurende de eerste twee bijeenkomsten in India (om kennis te maken met het vroege Boeddhisme), waarna we doorreizen naar Tibet, China en Japan (het latere Boeddhisme). Uiteraard met nadruk op de filosofische aspecten van de Boeddhadharma, d.w.z. de leer van de Boeddha.
Les 2 Ethiek, Wijsheid en Meditatie.
Boeddhisme in India: Hinayana. Het individuele Pad (bhavana):
Het vroege Boeddhisme: De stam van de Boeddhaboom 1: Hinayana (500-0)
Geo-historische context van 500-0:
De Mahajanapadas, de Grieken: Menander, Pyrrho en het scepticisme, keizer Ashoka
Filosofische context: De 18 scholen, waaronder het Theravada
De Bron: de Pali-canon van het Theravada
De Tripitaka: vinaya-, sutta- en abhidhammapitaka [Zie bijlage 3]
1] Vinayapitaka: de 227 en de 10 regels voor monniken en nonnen en de 5 regels voor leken
2] Suttapitaka, met als meest belangrijke suttas
Dhammacakkappavattanasutta: het sutta van het in beweging zetten van het wiel [van de Leer]
Anattalakkhaṇasutta: het sutta van de kenmerken van het niet-zelf en
Ādittapariyāyasutta: het sutta van het alomtegenwoordige vuur
Mahaparinirvanasutta: de leerrede van het Grote Nirvana
Brahmajalasutta: de leerrede van het alomvattende net van zienswijzen
Kalamasutta: de leerrede voor de Kalamas
Satipatthanasutta: de leerrede van het vestigen van de aandacht
Anapanasatisutta: de leerrede van de aandacht op het in- en uitademen
(Tijdens de eerste wijsgerige verdiepingsdag lezen we uit deze teksten )
3] Abhidhammapitaka: Abhidhamma (geleerde filosofische en psychologische commentaren op de leer van de Boeddha) in de Pali-canon
en daarbuiten: niet-canonieke werken zoals:
de Grote Handboeken:
Visuddhimagga van Buddhagosa,
Abhidharmakośa van Vasubandhu en de
Abhidhammatta Sangaha: het Compendium van de Abhidhamma
Alsmede unieke werken als:
Milindapanha: de vragen van koning Menander (aan de wijze Nagasena)
Uit dit BRON-materiaal distilleren we:
De Filosofie en psychologie van het vroege boeddhisme (Zie leestekst 1 en 2):
Belangrijke leerstukken van de boeddhistische filosofie zijn:
De vier 'edele waarheden'
De vijf bestaansconstituenten (skandhas)
de 12 schakels van afhankelijk ontstaan (pratityasamutpāda)
Meditatie binnen het vroege boeddhisme:
Satipatthana, anapanasati en de brahmaviharas.
Bhavana binnen het vroege boeddhisme
het Edele 8-voudige Pad (het wiel en de Driedeling)
